Listeria – een wereldwijde uitdaging voor de voedselveiligheid

Listeria veroorzaakt momenteel op veel plaatsen problemen: in Europa werd bevroren mais teruggeroepen; meloenen leidden tot ziekte en overlijden van verscheidene personen in Australië; en in Zuid-Afrika doet zich de grootste uitbraak van listeriosis ter wereld voor, met meer dan 900 geregistreerde infecties en rond de 180 doden. Hier zijn 5 feiten over listeria die u dient te weten wanneer u in de voedselproductie werkt.

1.   Listeria komt wijdverbreid voor

Bacteriën van de soort Listeria zijn overal aanwezig in het milieu en kunnen worden aangetroffen in bodems en planten, maar ook in het darmstelsel van dieren en mensen. Zij kunnen in voedingsmiddelen terechtkomen via feces of het milieu, tijdens de verwerking of al tijdens de oogst, het melken of de slacht. Voedingsmiddelen die bijzonder kwetsbaar zijn, zijn onder meer vlees, vis en zuivelproducten, maar ook gemaksvoeding zoals vooraf gesneden fruit, kant-en-klare salades of kant-en-klare maaltijden.

2.   Listeria is zeer resistent

De humaanpathogene soort Listeria monocytogenes kan overleven in omgevingen die ongunstig zijn voor andere micro-organismen. De bacterie kan bevriezing en ook drogen overleven. Bovendien heeft ze heel weinig voedingsstoffen nodig en kan zich zelfs bij lage temperaturen en lage zuurstofgehaltes vermenigvuldigen – bijvoorbeeld in een vacuümverpakking in de koelkast. Sommige typen listeria zijn zelfs resistent tegen alkaliën. De bacteriën kunnen echter worden gedood door koken, bakken, steriliseren en pasteuriseren.

3.   Listeria kan fataal zijn

Listeria kan listeriosis veroorzaken, een besmettelijke ziekte waarvan aangifte verplicht is. De infectiedosis is relatief laag: 1000 cellen zijn voldoende om een infectie te veroorzaken. In gezonde mensen is de infectie onschadelijk en wordt misschien niet eens opgemerkt. Maar ze kan wel een letale sepsis of meningitis veroorzaken bij zuigelingen, zwangere vrouwen, oudere mensen en mensen bij wie het immuunsysteem is aangetast.

4.   Listeria is niet gemakkelijk te detecteren

De symptomen van listeriosis kunnen zich pas enkele weken later manifesteren. Dit maakt het moeilijk de bron van de besmetting op te sporen. Voordat de bron gevonden is, kunnen de bacteriën zich al hebben verspreid over andere producten of faciliteiten.

5.   Listeria vereist speciale aandacht tijdens de productie

Listeria kan biofilms vormen die moeilijk verwijderd kunnen worden. Grondig schoonmaken, zelfs in productiegedeelten die moeilijk toegankelijk zijn, is daarom bijzonder belangrijk. Ook moet worden opgemerkt dat bepaalde verwerkingsstappen gunstig kunnen zijn voor de groei van listeria – bijvoorbeeld is condenswater een belangrijk risico in de voedingsproductie.

Portfolio bekijken